Ψέμα είναι μια πρόταση που λέγεται από κάποιον με σκοπό να πείσει το κοινό του ότι είναι αληθής, ενώ ο ίδιος συνειδητά γνωρίζει (ή πιστεύει) ότι η πρόταση είναι αναληθής. (Εάν ο ίδιος ο υποστηρικτής της πρότασης την πιστεύει για αληθή ενώ δεν είναι, έχουμε να κάνουμε με πλάνη και όχι με ψέμα)
Υποκατηγορίες του ψέματος
Στην καθημερινή ζωή η έννοια του ψέματος συνδέεται με την πρόθεση της εξαπάτησης. Ωστόσο αυτή είναι μόνο μια κατηγορία ψεμάτων. Δηλαδή, ένας άνθρωπος λέει ένα ψέμα όταν προσπαθεί να πείσει κάποιον ότι αυτό που λέει είναι αλήθεια ενώ ο ίδιος έχει αμφιβολίες προς την αλήθεια της πρότασης ή γνωρίζει όντως ότι είναι αναληθής. Μια πρόταση μπορεί να εξεταστεί ως προς την αλήθεια της και να αποδειχτεί ψευδής ή αληθής. Δεν είναι όμως απαραίτητο να αποδειχτεί κάτι ψευδές ώστε να χαρακτηριστεί ως ψέμα. Μια αληθινή πρόταση μπορεί τελικά να χαρακτηριστεί ψέμα όταν αυτός που την λέει έχει αμφιβολίες. Παράδειγμα: Όταν κάποιος λέει "Ο ουρανός είναι γαλάζιος", παρότι γνωρίζουμε τώρα ότι είναι γαλάζιος και μπορούμε να το εξηγήσουμε, όταν αυτός ο άνθρωπος αγνοεί ή έχει αμφιβολία ότι είναι γαλάζιος τότε αυτή η αντικειμενική αλήθεια τελικά μπορεί να χαρακτηριστεί ως ψέμα.
